Geleneksel Türk sanatlarından biri olan ebru, yoğunluğu (akışkanlığı) kitre (bir çeşit zamk) gibi maddelerle artırılmış, su yüzeyine toprak boyalarla at kılından fırça kullanılarak yapılan işlemdir.
Toprak boyalar kitreli suyun yüzeyine serpilir, at kılından fırça ile desen yapılır, kâğıt desenlenmiş suyun yüzeyine kapatılır, bir süre tutulduktan sonra kaldırılarak kurutulur. Böylelikle ebrû işlemi tamamlanmış olur. Suya konulacak kitrenin ve boyaların ölçüsünü tutturmak bu sanatın en zor kısmıdır.
Ebru çoğunlukla cilt işinde kullanılır. Kesin olarak bilinmese de araştırmacıların ortak kanaati ilk olarak Türkistan’da yapıldığıdır. İran’a, oradan da Osmanlı’ya geldiği bilinmektedir.
Oluşturulan desene göre; çiçekli ebrû, dalgalı ebrû gibi adlar alır.
Çiçekli ve Dalgalı Ebru Örneği
Bilinen en eski ebru sanatçısı Şebek Mehmet Efendi’dir.
Hatip Mehmet Efendi, Şeyh Sadık Efendi, Hezarfen Mehmet Necmettin Okyay, İbrahim Edhem Efendi ve Mustafa Düzgünman geleneksel Türk Ebru Sanatı tarihimizde çok önemli yeri olan sanatçılarımızdır.
Kaynak: Küçükyıldız, N., (2022), T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Açık Öğretim Daire Başkanlığı, Sanat Tarihi 2, s. 120-121
